2025 жылғы 23 наурызда біздің әріптесіміз – б.ғ.к., РАЕ және әл-Фараби атындағы ҚазҰУ профессоры, ғылым мен білімнің құрметті қызметкері Есжанов Бірлікбай Есжанович 80 жасында дүниеден озды.
Бірлікбай Есжанович 1945 жылы 1 мамырда дүниеге келген. 1963 жылы орта мектепті күміс медальмен бітіріп, 1964 жылы Абай атындағы ҚазПИ-дің жаратылыстану-география факультетіне («Биология және химия» бөлімі) оқуға түсті. Аспирантураны Зоология кафедрасында аяқтаған соң, 1975–1979 жылдары А.С.Пушкин атындағы Орал педагогика институтының Зоология және биологияны оқыту әдістемесі кафедрасында оқытушы болды.
1979 жылы Қазақ КСР Ғылым академиясының Зоология институтының Териология зертханасына жұмысқа қабылданып, 1987 жылға дейін шөлейт млекопитающийлардың (жейран, түлкі, шакал, шөл қояны, сұр шұбар алақоржын, жұпартышқан, тушканчиктер және т.б.) экологиясы мен этологиясын зерттеді, сондай-ақ Бетпақдала, Үстірт және Еділ-Жайық (Волго-Урал) сайғақ популяцияларын жыл сайын авиавизуалды және жерүсті тәсілдерімен есепке алу жұмыстарына қатысты. 1987 жылдан бастап жартылай суда тіршілік ететін жануарлардың (ондатра, құндыз, су күзені) экологиясы мен этологиясын, ондатраны вольерлік және жартылай еркін жағдайларда өсіруді зерттеумен айналысты.
1990 жылы Биология институты СО АН КСРО-да (Новосибирск қ.) «Қазақстан шөлдеріндегі псаммофилді кеміргіштердің (фондық түрлердің) экологиясы» тақырыбында кандидаттық диссертациясын қорғады.
1991–2001 жылдар аралығында Зоология институтының аға ғылыми қызметкері болып жұмыс істеді және бір мезгілде әл-Фараби атындағы ҚазМУ-дың Зоология және ихтиология кафедрасында оқытушылық қызметін атқарды. 2002 жылдан бастап, күні бүгінге дейін әл-Фараби атындағы ҚазҰУ биология және биотехнология факультетінің биоәртүрлілік және биоресурстар кафедрасында доцент болып қызмет етті.
Б.Е. Есжанов – 300-ден астам еңбектің авторы, олардың ішінде 4 монография (3-еуі қосымшаавторлықпен), 15 оқулық пен оқу құралы, 43 әдістемелік нұсқаулық, жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған 15 типтік бағдарлама, «Аңшылықтану және аң өсіру» мамандығына арналған 1 электрондық оқулық және т.б. бар.
Бірлікбай Есжанович ондаған оқулықтар мен кітаптарды, сондай-ақ анықтағыштарды қазақ тіліне аударған, соның ішінде Қазақстанның Қызыл кітабының (2024) 5-ші жаңа басылымын аударуға үлес қосты.
Еліміздің жоғары білім жүйесін дамытуға қосқан үлесі және көп жылдық жемісті еңбегі үшін оны 2009 жылы қола, 2012 жылы күміс А.Байтұрсынұлы медалімен марапаттаған.
Бірлікбай Есжановичтің отбасы мүшелеріне, әріптестеріне, шәкірттеріне және оны таныған жандардың барлығына шын көңілімізден қайғыра көңіл айтамыз. Оның дүние салуы – Қазақстанның зоологиялық ғылымы мен білім беру саласы үшін орны толмас үлкен қайғы.
Біздің әріптесіміз, досымыз, ұстазымыз, тәлімгерімізге жарқын бейнесі мәңгі жадымызда қалмақ!
26.03.2025