Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрлігі 2025 жылғы 24 қараша мен 5 желтоқсан аралығында Самарқан қаласында өткен CITES Конвенциясы Тараптарының 20-конференциясының маңызды шешімін хабарлады: тек Қазақстан популяциясынан алынған сайғақ мүйіздеріне қойылған нөлдік экспорттық квота алынды. Бұл шешім Конференция алаңында және оған дайындық барысында жүргізілген кең талқылаулар мен консультациялар нәтижесінде қабылданды.
Ұлттық позицияны ілгерілету үшін министр Ерлан Нысанбаевтың жетекшілігімен кеңейтілген делегация құрылды. Оның құрамына CITES-тің әкімшілік және ғылыми органдары, сондай-ақ қадағалау мен таңбалау мәселелерін қамтамасыз еткен салалық ұйымдар мен сарапшылар кірді: Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті, ҚР МНВО РМК «Зоология институты», РМК «Охотзоопром», Қазақстан биоәралуандылық сақтау қауымдастығы (АСБК), сондай-ақ ұлттық цифрлық таңбалау және қадағалау жүйесін әзірлеуге жауапты Tabiǵi Orta мамандары мен «Қазақтелеком» АҚ.
5 желтоқсанда өткен ресми жабылу рәсімінде CITES Бас хатшысы Ивонн Игуэро Қазақстанның сайғақты сақтау саласындағы жетістіктерін ерекше атап өтті: оның айтуынша, сайғақ саны тарихи минимум – шамамен 21 мың бастан 4 миллионнан астам дараға дейін өсті. Дәл осы нәтижелер қатаң бақыланатын тәсілді сақтай отырып, халықаралық сауданы қайта жандандыруға жағдай жасады.
Қазақстан ұсынысы бойынша дауыс беру нәтижесі: 111 мемлекет (94%) қолдады, 7 қарсы болды. Қазақстан кез келген операциялар тиімді бақылау және қадағалау жүйесі болған жағдайда ғана жүзеге асырылатынын, ал реттелетін саудадан түсетін кірістер биоәртүрлілікті қорғауға, мониторинг пен экожүйелерді қалпына келтіруге бағытталатынын растады. Осылайша, нөлдік квотадан бас тарту заңды айналымды қатаң бақылаумен жүзеге асыру популяцияға да, оның тіршілік ортасына да зиян келтірмейтін тұрақты пайдалануның ғылыми негізделген моделіне көшу ретінде қарастырылады.
Қазақстан Республикасы ұстанымының маңызды элементі — сайғақ популяциясын басқару шараларының БҰҰ-ның Куньмин–Монреаль жаһандық биоәртүрлілік негіздемесінің (GBF) міндеттерімен үйлесуі: экожүйелердің тұтастығын сақтау, деградацияланған жерлер мен жайылымдарды қалпына келтіру, жабайы табиғат объектілерін тұрақты пайдалану және осал дала мен шөл экожүйелеріне түсетін жүктемені азайту.
Конференция жұмысына ҚР Зоология институтының бас директордың кеңесшісі Виталий Викторович Громов қатысты.
05.12.2025
Дереккөз: https://www.gov.kz/memleket/entities/ecogeo/press/news/details/1120388